Trong lĩnh vực logistics và vận tải quốc tế, thuật ngữ "ký hậu vận đơn" đóng vai trò rất quan trọng. Ký hậu liên quan đến việc xác định quyền sở hữu và quyền điều động hàng hóa trong quá trình vận chuyển từ người bán hàng đến người mua hàng. Bài viết dưới đây sẽ trình bày chi tiết về khái niệm "ký hậu vận đơn" và các loại ký hậu đường biển phổ biến hiện nay.

Ký hậu vận đơn là gì?

Ký hậu vận đơn là hành động mà người chủ hàng ký tên vào mặt sau của vận đơn gốc để chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa cho người nhận. Thực hiện ký hậu thường được áp dụng trong vận tải đường biển, nơi mà vận đơn đóng vai trò như một tài liệu chứng từ cho sự sở hữu của hàng hóa. Khi người chủ hàng xác nhận việc chuyển giao quyền sở hữu của lô hàng cho người nhận.

Trong trường hợp của vận đơn theo lệnh (To Order Bill of Lading), người chủ hàng cần phải ký và đóng dấu vào mặt sau của vận đơn để hoàn tất quá trình chuyển nhượng quyền sở hữu. Trái lại, trong vận tải hàng không, do Airway Bill không có tính chất là tài liệu chứng từ sở hữu, việc ký hậu không được áp dụng.

Vai trò của ký hậu vận đơn trong xuất nhập khẩu

Vai trò quan trọng của vận đơn trong quá trình xuất nhập khẩu bao gồm:

• Chuyển nhượng quyền sở hữu cho người khác.

• Tạo sự linh hoạt trong việc mua bán hàng hóa. Người thụ hưởng có thể chuyển nhượng vận đơn cho bên thứ ba mà không cần thay đổi các điều khoản trong hợp đồng mua bán gốc.

• Vận đơn có thể được sử dụng như một tài sản đảm bảo cho các khoản vay hoặc tín dụng từ ngân hàng. Ký hậu giúp ngân hàng hoặc tổ chức tài chính đảm bảo rằng họ có quyền sở hữu hàng hóa trong trường hợp người vay không thể thanh toán.

• Khi hàng hóa đến cảng nhập, người thụ hưởng mới có thể sử dụng vận đơn đã được ký hậu để làm thủ tục hải quan, nhận hàng và thực hiện các nghĩa vụ liên quan đến thuế và phí.

• Giúp giảm rủi ro cho các bên tham gia trong giao dịch. Người bán có thể yên tâm rằng họ sẽ nhận được thanh toán trước khi giao hàng, trong khi người mua có thể chắc chắn rằng họ sẽ nhận được hàng hóa khi đã thanh toán đầy đủ.

• Tạo điều kiện thuận lợi cho việc lưu thông hàng hóa.

• Các tính năng này của vận đơn không chỉ là cơ sở pháp lý quan trọng mà còn đóng vai trò quan trọng trong việc thúc đẩy và bảo vệ các hoạt động thương mại quốc tế.

Khi nào cần ký hậu vận đơn?

Khi muốn chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa

• Vận đơn theo lệnh (To Order B/L) là loại vận đơn không chỉ định rõ tên người nhận hàng mà chỉ ghi "theo lệnh". Trường hợp này, người bán phải ký hậu vào vận đơn để chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa cho người mua. Sau khi ký hậu, người mua có thể tiếp tục ký hậu lại để chuyển nhượng cho bên mua khác nếu muốn bán lại lô hàng.

• Vận đơn đích danh (Straight B/L) là loại vận đơn ghi rõ tên người nhận hàng. Tuy nhiên, người bán vẫn có thể ký hậu vào vận đơn để xác nhận việc chuyển nhượng quyền sở hữu hàng hóa cho người mua.

Khi muốn đảm bảo an toàn cho chủ hàng

• Ký hậu không truy đòi (Without Recourse Endorsement) là khi người bán chỉ đơn giản ký tên vào vận đơn mà không chịu trách nhiệm trong trường hợp xảy ra tranh chấp. Ví dụ, người bán đã giao hàng cho hãng tàu nhưng người mua không thanh toán tiền hàng.

• Ký hậu có truy đòi (With Recourse Endorsement), ngược lại, là khi người bán ký tên vào vận đơn và vẫn chịu trách nhiệm nếu xảy ra tranh chấp.

Các loại ký hậu vận đơn

Cùng tìm hiểu các cách ký hậu trong vận đơn theo lệnh, để trống, hạn chế, miễn truy đòi ngay sau đây:

Ký hậu để trống (Blank Endorsement)

Ký hậu để trống (Blank Endorsement) là hình thức ký hậu trên hối phiếu mà không chỉ định rõ người thụ hưởng. Trong trường hợp này, người ký hậu chỉ cần ký tên ở mặt sau của tờ hối phiếu, hoặc có thể ghi thêm cụm từ như "trả cho..." hay chỉ đơn giản là ký tên mà không có bất kỳ thông tin người thụ hưởng cụ thể nào. Với cách ký hậu này, bất kỳ ai cầm giữ hối phiếu đều trở thành người thụ hưởng, và việc chuyển nhượng tiếp theo không cần phải ký hậu thêm nữa, mà chỉ cần trao tay hối phiếu cho người khác.

Ký hậu theo lệnh (To Order Endorsement)

Ký hậu theo lệnh là hành động ký hậu trên hối phiếu mà không xác định rõ người thụ hưởng một cách cụ thể. Người ký hậu ghi câu "Trả theo lệnh ông X" và ký tên, do đó người được hưởng hối phiếu chỉ có thể được xác định dựa trên ý muốn của ông X. Nếu ông X ra chỉ thị trả cho một người khác, người đó sẽ trở thành người thụ hưởng hối phiếu. Ngược lại, nếu ông X không có chỉ thị cụ thể hoặc ghi rõ "trả cho ông X", thì ông X sẽ là người được hưởng lợi từ hối phiếu.

Ký hậu theo lệnh là một hình thức linh hoạt trong thanh toán quốc tế, cho phép chuyển nhượng quyền sở hữu hối phiếu theo ý muốn của người được chỉ định.

Ký hậu hạn chế (Restrictive Endorsement)

Ký hậu hạn chế là hành động chỉ định rõ ràng và cụ thể người thụ hưởng hối phiếu, và chỉ người được chỉ định đó mới được hưởng lợi từ hối phiếu này. Ví dụ, người ký hậu ghi câu "Chỉ trả cho ông X – Pay to Mr. X only" và ký tên. Với ký hậu hạn chế, hối phiếu không thể được chuyển nhượng tiếp theo, đảm bảo rằng chỉ có ông X mới có quyền nhận và hưởng lợi từ hối phiếu này.

Ký hậu miễn truy đòi (Without Recourse Endorsement)

Ký hậu miễn truy đòi (Without Recourse) là loại ký hậu trong đó người ký hậu sẽ không chịu trách nhiệm hoàn trả tiền nếu hối phiếu bị từ chối thanh toán. Người ký hậu sẽ ghi thêm câu "Miễn truy đòi – Without Recourse" vào một trong ba loại ký hậu đã nêu trên.

Khi hối phiếu bị từ chối thanh toán, tất cả những người đã ghi "miễn truy đòi" sẽ không phải chịu trách nhiệm hoàn trả tiền. Ngược lại, những người không ghi "miễn truy đòi" sẽ phải chịu trách nhiệm hoàn trả tiền cho người sau đó được chuyển nhượng hối phiếu. Ký hậu miễn truy đòi là một trong những hình thức phổ biến trong thanh toán quốc tế.

Qua bài viết trên, XAVIE đã cung cấp cho bạn những thông tin cần thiết về Ký hậu vận đơn là gì? Vai trò của ký hậu vận đơn trong xuất nhập khẩu. Hãy theo dõi XAVIE để liên tục cập nhật những sản phẩm mới nhất của chúng tôi nhé!